ECOhûs Fryslân

"Onze jongens willen nooit meer terug naar traditionele bouw!"

Interview met Siebe Baints van ECOhûs Fryslân en Halbe Vlietstra van Oldenboom

Siebe Baints gaf jarenlang les in het digitaliseren van bouwprocessen aan Hogeschool Windesheim. Maar in 2017 besloot hij zijn onderwijscarrière aan de wilgen te hangen om zich, samen met zijn neef Jouke Abe Tilstra, volledig op ecologisch bouwen te storten. Met succes, want ECOhûs Fryslân bestaat dit jaar alweer 5 jaar. Inmiddels bouwen 25 medewerkers dagelijks aan ecologische, energiezuinige, dampopen prefab woningen met een minimale impact op het milieu en een maximale impact op de gezondheid van de bewoners. 

Hoe wordt een docent Bouwtechniek een voorvechter van ecologisch bouwen? Een gesprek met Siebe en Halbe Vlietstra van Oldenboom.

Inspiratie uit Finland

“In mijn tijd als docent deed ik veel onderzoek naar innovaties in de bouw en dat ging in Nederland veel over digitalisering van bouwprocessen”, vertelt Siebe. “Maar op een gegeven moment ging ik met een aantal collega’s op studiereis naar Finland en daar bleken ze een totaal andere kijk te hebben op bouwen. Hoe wij hier in Nederland bouwen, met materialen met giftige stoffen, dat ging er daar helemaal niet in. In Finland kijken ze veel meer naar dingen als gezondheid, binnenklimaat en de restwaarde van het product.”

Casco bouwen in een schuur

Deze ervaring zette Siebe aan het denken en hij besloot dat hij ook een ecologische en circulaire woning wilde laten bouwen om zelf in te wonen met zijn gezin. Het bleek echter nog niet zo gemakkelijk om een bouwer te vinden die ervaring had met ecologisch denken binnen een houtskeletbouwsysteem en het casco wilde leveren.

Daarop besloot hij het casco dan maar zelf te bouwen in een schuur van zijn zwager. Tijdens een onbetaald verlof van 12 weken kwam hij een heel eind en in de afbouwfase op locatie kreeg hij hulp van zijn neef Jouke Abe. Daar trok het vernieuwende project veel bekijks. “Er kwam twee keer een bus vol”, vertelt Siebe. “Iedereen wilde weten wat we aan het doen waren en waarom we dat op deze manier deden."

Het duurde dan ook niet lang voordat Siebe van een van de bezoekers de vraag kreeg of hij ook een huis voor hem kon ontwerpen en bouwen.

Siebe: “Daar had ik nog nooit over nagedacht. Maar toen ik na mijn verlof terugkwam op school had ik wel ontdekt dat ik niet meer wilde doen wat ik tot dan toe had gedaan. Ik heb veel geleerd op Windesheim, maar wilde verder met het in de praktijk brengen van de bouwinnovaties die ik ontdekt had. Jouke Abe reageerde ook meteen enthousiast en dus hebben we die woning gebouwd. En terwijl we die tweede woning aan het bouwen waren, kregen we nog meer aanvragen en nu, 5 jaar later, staat er een bouwbedrijf met 25 medewerkers.”

Samenwerking met Oldenboom

Siebe koos er bewust voor een ecologische en circulaire woning voor zichzelf (en later voor anderen) te bouwen, maar dit was wel nieuw terrein voor hem. Hij moet dus een hoop uitzoeken. 

“Een tekenaar kwam met Oldenboom aanzetten en ik ben daar toen een keer langsgegaan in Harlingen. We hebben 3 uur zitten praten en tijdens dat gesprek werd ik steeds enthousiaster over de mogelijkheden en noodzaak van ecologisch bouwen”, vertelt Siebe. Er was nog een andere partij die vergelijkbare producten kon leveren, maar het complete aanbod en het gevoel dat hij bij Oldenboom had, gaven voor hem de doorslag. “Ik ben een mensenmens. Als ik een goed gevoel bij iemand heb, dan ga ik ervoor. En dat pakt meestal goed uit.” 

Siebe vindt het ook belangrijk dat de partijen waar ECOhûs Fryslân mee samenwerkt niet alleen gericht zijn op verkopen, maar vanuit intrinsieke motivatie meedenken. Ook bij Oldenboom ziet hij dat ze het naadje van de kous willen weten en alles uitzoeken. “Als ik een vraag neerleg bij Halbe, krijg ik veel vragen terug. Het zijn gesprekken met veel meer diepgang.”

Collega's

ECOhûs Fryslân en Oldenboom trekken ook regelmatig als collega’s op, vult Halbe aan. “Als we een nieuw product in het assortiment hebben en de fabrikant uitleg komt geven, vraag ik Siebe of hij erbij wil zijn. Vanuit zijn ervaring met bouwen stelt hij heel andere vragen dan wij als leverancier aan de bouw zouden stellen. Of we gaan samen naar een beurs en dan ziet Siebe weer andere toepassingen dan wij. Het geeft veel energie om op die manier met elkaar te werken.” 

Die kennisdeling is wat beide bedrijven bindt, meent Halbe. “Siebe en ik zijn allebei van het delen van kennis. Ook met de concurrent. Ik vind dat iedereen moet weten dat we met deze materialen kunnen bouwen. Sommige bedrijven houden al hun kennis voor zich, maar wij zijn op een bredere missie om ecologisch bouwen de standaard te maken in de bouw. Kennisdeling hoort daar ook bij.”

Transparantie

Siebe beaamt dat. “Wij hebben een open en super transparante manier van werken. Mensen mogen bij de bouw komen kijken en ook als de jongens aan het werk zijn, kun je vragen stellen. Dit maakt het eigenaarschap van de jongens ook veel groter. En voor onze klanten is het laten bouwen van een huis natuurlijk een grote investering. Dan is het fijn als ze daar helemaal in meegenomen worden.”

Oldenboom is al sinds het begin leverancier van ECOhûs Fryslân. Het bedrijf neemt constructiehout, isolatiemateriaal en gevelbekleding af van Oldenboom en werkt voor verschillende andere componenten van de huizen ook samen met leveranciers uit het netwerk van Oldenboom. Siebe: “Als er iets fout gaat met een van onze leveranciers, bellen we Halbe op en dan kan hij het dankzij zijn grote netwerk vaak oplossen. Op die manier samenwerken is voor ons heel belangrijk.”

Duurzaam vs. circulair vs. ecologisch bouwen

Er is wel iets waar beide heren zich aan storen: dat duurzaam, circulair en ecologisch bouwen als synoniem aan elkaar worden gebruikt.

“Veel houtskeletbouwers kiezen voor houtbouw omdat ze hun toekomst als bouwbedrijf veilig willen stellen”, vertelt Siebe. “Hout slaat namelijk CO2 op en bij het bouwen van een houten fabriekswoning komt amper stikstof vrij in vergelijking met een betonnen woning. Zo’n woning wordt dan gepresenteerd als duurzaam en circulair, maar dat zegt niks over ecologisch bouwen. Een ecologisch gebouwde woning heeft namelijk een minimale impact op het milieu en is gezond voor de mensen die erin wonen. Maar in veel houtskeletwoningen wordt nog wel vaak gekozen voor goedkope, niet-ecologische isolatie zoals glaswol of steenwol. En je kunt ook circulair bouwen met niet-ecologische materialen. Wij denken dus een stapje verder dan veel andere houtskeletbouwers.”

Ook in de traditionele bouw ziet hij dat duurzaam bouwen niet gaat over de gezondheid van mensen of de impact op de aarde, maar over dingen als energiegebruik, isolatiewaardes en luchtdichtheid.

Halbe sluit zich hierbij aan: “Duurzaamheid is een containerbegrip geworden. Men vergeet de basis en richt zich heel vaak op techniek zoals zonnepanelen en warmtepompen. Dat wordt dan duurzaam bouwen genoemd, maar wij bij Oldenboom hebben daar een heel andere kijk op. In de traditionele bouw is het binnenklimaat afhankelijk van de techniek en daarin kan een boel misgaan. Maar als je ecologisch bouwt, heerst er in het huis van nature al een gezond binnenklimaat.”

Nooit meer terug naar traditionele bouw

Hoe vinden de medewerkers van ECOhûs Fryslân het eigenlijk om met de biobased materialen van Oldenboom te werken? Siebe moet lachen: “Al onze timmermannen waren voordat ze bij ons kwamen onbekend met de producten waar wij mee werken. Nu willen ze niet anders meer. Ik weet zeker dat andere timmerlui die nu nog met glaswol werken er hetzelfde over zouden denken als ze een keer houtvezelisolatie in hun handen zouden krijgen.”

Meer weten over ecologisch bouwen?

Ben jij na het lezen van dit artikel nieuwsgierig geworden naar de mogelijkheden van bouwen met ecologische materialen en wil je meer weten? Neem dan contact met ons op en we vertellen je graag meer.